Lượng nước ối sẽ tăng theo tuần tuổi và cho đến tuần thứ 36 thì lượng nước ối chuẩn trong bụng bà bầu là khoảng 1000ml, rồi sau giảm dần trong giới hạn bình thường cho đến lúc sinh. Nhưng trong một số trường hợp, lượng nước ối trong bụng người mẹ có thể tăng lên gấp 2 đến 3 lần so với bình thường, điều này có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe của cả người mẹ và thai nhi.
Hiện tượng dư ối là gì?
Theo các bác sĩ sản phụ khoa, nước ối là dung dịch bao gồm nước tiểu, dịch tiết từ phổi thai nhi, dịch tiết từ hệ thống tuần hoàn của mẹ, từ nội sản mạc và dịch được khuếch tán qua dây rốn.
Nước ối đóng vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của thai nhi. Nó có chức năng tái tạo năng lượng, cung cấp dưỡng chất cho thai nhi, tránh được sự chèn ép quá mức do cơ tử cung, bảo vệ thai nhi tránh sự xâm nhập của vi khuẩn bên ngoài.
Nước ối được cho là bình thường khi đạt 250 – 600 ml lúc thai nhi từ 16 – 32 tuần tuổi. Lượng nước ối tăng dần theo tuổi thai và đến khoảng tuần thứ 34 của thai kỳ nước ối sẽ lên 800ml và duy trì cho đến khi thai nhi 36 tuần tuổi sẽ đạt mức cao nhất 1000ml. Sau đó, nó sẽ giảm dần còn khoảng 600 – 800ml vào khoảng thời gian trước khi sinh.
Tuy nhiên khi một số bất thường trong cơ thể xảy ra sẽ khiến cho mực nước ối nhiều hơn mức bình thường này gấp hai hay ba lần và làm cho mẹ bầu rơi vào tình trạng dư nước ối.
Các triệu chứng của đa ối
Nếu mẹ bầu bị dư ối nhưng không quá nhiều, thì có thể sẽ không xuất hiện triệu chứng gì và bào thai cũng không gặp nguy hiểm.
Ngược lại, mẹ dư ối nhiều hơn mức an toàn thì sẽ xuất hiện các triệu chứng sau:
- Khó thở, sưng chi dưới, sưng âm hộ
- Nước tiểu giảm, táo bón, ợ nóng
- Cảm thấy bụng lớn, thắt chặt
Nguyên nhân do tử cung bị căng nước phình ra, làm đè nén lên các cơ quan khác.
Nếu tử cung của bạn đặc biệt lớn so với 2-3 tuần trước đó, hoặc bác sĩ không tìm thấy nhịp tim của thai nhi, không cảm thấy em bé, thì có thể bạn đã bị đa ối.
Đa ối có thể xảy ra sớm vào tuần thứ 16 của thai kỳ, nhưng hầu hết thường xảy ra vào cuối thai kỳ. Nếu đa ối xảy ra sớm thì nguy cơ biến chứng thai kỳ sẽ cao hơn.
Nguyên nhân gây nên tình trạng dư nước ối
Có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng dư nước ối lúc mang thai, các nguyên nhân thường gặp bao gồm:
- Thai phụ mắc bệnh đái tháo đường: Có đến 10% phụ nữ mắc bệnh đái tháo đường thai kỳ bị dư nước ối khi mang thai. Để giảm lượng nước ối này, các bà mẹ cần kiểm soát tốt lượng đường huyết của mình.
- Mang đa thai: Bà mẹ sinh khi sinh đôi, sinh ba,…thì khả năng dư nước ối rất cao do sự trao đổi chất giữa các bào thai không được cân bằng, nghĩa là một đứa trẻ có thể có nhiều nước ối trong khi đứa khác thì có rất ít nước ối.
- Trẻ bị dị tật bẩm sinh hoặc có các hiện tượng khác thường khi trong bụng mẹ: Khi trẻ bị các dị tật bẩm sinh hoặc bị các vấn đề như sứt môi, hẹp môn vị, não úng thủy,… thì có khả năng rất cao trẻ sẽ ngừng nuốt nước ối trong khi thận của trẻ vẫn tiếp tục bài tiết nước tiểu. Điều này dẫn đến tình trạng dư nước ối lúc mang thai ở bà mẹ.
- Ngoài ra hiện tượng dư nước ối này còn do sự nhiễm trùng bào thai, bất đồng nhóm máu giữa mẹ và bé,…
Dư nước ối có sao không?
Một số trường hợp dư ối khi mang thai có thể không gây bất kỳ vấn đề gì. Tuy nhiên, những trường hợp dư ối nghiêm trọng có thể gây nên tình trạng vỡ màng ối sớm dẫn đến sinh sớm hơn dự kiến, làm ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của trẻ, thậm chí có thể gây dị tật xương trẻ khi sinh ra. Ngoài ra, dư nước ối khi mang thai có thể dẫn đến nguy cơ thai chết lưu và xuất huyết sau sinh.
Hiện tượng dư nước ối gồm 2 loại:
- Dư nước ối cấp: Thường xảy ra ở tuần thứ 16 – 20 của thai kỳ, nó gây nên tình trạng chuyển dạ sớm, nặng có thể gây sảy thai hoặc gây nên các triệu chứng trầm trọng dẫn đến việc phải chấm dứt thai kỳ.
- Dư nước ối mạn: Hiện tượng này thường xảy ra ở cuối thai kỳ và chiếm đến 95% các trường hợp dư ối. Thai phụ mắc bệnh dư nước ối mạn thường không đau và khó thở nhiều như đa ối cấp, khi đến 3 tháng cuối thai kỳ thai phụ, sẽ cảm thấy nặng bụng, khó thở, tim đập nhanh. Đối với thai nhi có thể mắc các tật bẩm sinh trong nội tạng do bị nước ối chèn ép quá mức, trọng lượng của trẻ khi có mẹ bị dư ối mạn sẽ nhẹ hơn các trẻ khác.
Bà bầu bị dư ối nên ăn gì?
Dư ối thường gặp nhiều ở tuần thứ 30 của thai kỳ và một số trường hợp có thể sớm hơn. Để cải thiện tình trạng này chúng ta cần lưu ý đến chế độ ăn uống của bà bầu là rất quan trọng.
Bà bầu bị đa ối nên ăn gì? Dù dư ối thì bà bầu cũng phải cung cấp đủ dưỡng chất cho thai nhi phát triển tốt.
– Hạn chế ăn những thực phẩm nhiều nước như cam, quýt, bưởi, thanh long, dưa hấu…
– Nên ăn các loại trái cây nhiều chất xơ, vitamin, yến mạch, đậu khoai…
– Hạn chế ăn các món quá nhiều dầu mỡ, món mặn, nên ăn các món luộc
– Tăng cường thực phẩm làm giảm nước ối như ăn các loại thịt cung cấp protein và sắt giúp mẹ và thai nhi khỏe mạnh: thịt bò, thịt lợn, thịt gà, cá, thịt trâu… và các loại hải sản như mực, cua, tôm tăng canxi tốt cho cả mẹ và bé. Tuy nhiên cần chọn thực phẩm tươi sống, không dùng sản phẩm đông lạnh và hạn chế muối cho các món ăn.
– Tăng cường rau xanh giúp mẹ bổ sung vitamin, chất xơ tránh dị tật thai nhi. Hạn chế dùng các rau họ cải và nên luộc thay vì xào nấu.
Cách làm giảm nước ối cho bà bầu
– Uống nước râu ngô có thể thanh nhiệt, giải độc và lợi tiểu cho bà bầu dư ối. Trong nước râu ngô chứa tinh dầu, chất xơ, chất khoáng và nhiều loại vitamin giúp đào thải bớt lượng ối dư thừa ở bà bầu.
– Bà bầu bị đa ối là đã dư thừa nhiều ối trong tử cung nên việc uống nhiều nước sẽ làm cho tình trạng trở nên vô cùng nghiêm trọng. Vì thế, cần hạn chế uống nước hàng ngày nhưng cũng không nên uống quá ít khiến lâu ngày dễ bị cạn ối và thiếu ối.
– Nghỉ ngơi, thư giãn giúp mẹ bầu có thể sớm cân bằng lượng ối
– Giảm lượng đường nạp vào cơ thể hàng ngày nếu dư ối do lượng đường trong máu quá cao. Nên kiểm tra, theo dõi thường xuyên để sớm có biện pháp can thiệp kịp thời
– Có thể sử dụng một số loại thuốc lợi tiểu giảm lượng ối nhưng phải theo chỉ định của bác sĩ
– Nhập viện theo dõi trước kỳ hạn sinh để có thể chỉ định đúng và kịp thời
Cách khắc phục dư nước ối cho mẹ bầu
Để khắc phục tình trạng ứ nước ối ở bà bầu cần căn cứ vào nguyên nhân gây ứ nước ối là gì, từ đó đưa ra phương án xử lý phù hợp, an toàn cho thai phụ.
Nếu chưa xác định được nguyên nhân rỉ ối và tình trạng không nghiêm trọng, thai phụ nên chú ý nghỉ ngơi để sớm lấy lại thăng bằng.
Nghỉ ngơi thư thái sẽ giúp mẹ bầu sớm lấy lại cân bằng khi bị dư nước ối.
Nếu nguyên nhân là do lượng đường trong máu quá cao, thai phụ phải giảm lượng đường nạp vào cơ thể hàng ngày. Đồng thời phải theo dõi và kiểm soát tình trạng bệnh thường xuyên.
Nếu là vấn đề bất thường do thai nhi, mẹ bầu cần được theo dõi và can thiệp ngay.
Trong trường hợp nhẹ, nước ối còn sót lại nhẹ có thể được điều trị bằng một số biện pháp can thiệp, chẳng hạn như sử dụng thuốc lợi tiểu để thoát nước ối. Một số trường hợp khác, bác sĩ sẽ xem xét các dấu hiệu chuyển dạ sớm để đề nghị thai phụ nhập viện theo dõi trước khi đủ tháng.
Chăm sóc sức khỏe thai phụ dư ối như thế nào?
Mẹ bầu có nên uống nhiều nước khi bị dư ối?
Bạn phải hiểu rằng nước ối là chất lỏng được chuyển từ hệ thống tuần hoàn của cơ thể bạn sang màng ối. Vì vậy, ăn uống quá nhiều chất lỏng có thể khiến tình trạng dư thừa nước ối trở nên nghiêm trọng.
Bà bầu chỉ nên uống từ 1,5 – 2 lít mỗi ngày (Nguồn: Internet)
Vì vậy, bạn không nên uống quá nhiều nước khi mang thai, nhất là khi được chẩn đoán thừa nước ối. Tuy không nên uống nhiều nước nhưng vẫn cần duy trì ở một lượng nhất định để đảm bảo lượng nước ối cần thiết cho bé và đảm bảo sức khỏe cho mẹ.
Nếu bạn bị thừa nước ối, hãy lưu ý những điều sau:
Đảm bảo uống đủ lượng nước mỗi ngày từ 1,5 – 2 lít nước.
Ưu tiên hoa quả nhiều chất xơ, hạn chế hoa quả nhiều nước.
Muối có khả năng giữ nước trong cơ thể nên tuyệt đối không ăn mặn.
Như đã nói, đa ối sẽ không ảnh hưởng nhiều đến mẹ và con nếu được chăm sóc và can thiệp nhanh chóng. Do đó, nhận biết và khắc phục bệnh sớm khi phát hiện rỉ ối sẽ giúp mẹ bầu bảo vệ thai nhi trong bụng mẹ luôn khỏe mạnh cho đến khi chào đời.